Ticari Defterlerin Tutulması ile Açılış ve Kapanış Tasdikleri
12 Aralık 2013 Yazan admin
Ticari Defterlerin Tutulması ile Açılış ve Kapanış Tasdikleri
A- GELİR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ
1- Gerçek Kişiler
a) İşletme Esası
– İşletme Defteri
b) Bilanço Esası
-Yevmiye Defteri
-Defteri Kebir
-Envanter Defteri
2- Kollektif Şirketler ve Komandit Şirketler
-Yevmiye Defteri
-Defteri Kebir
-Envanter Defteri
-Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri
3- Serbest Meslek Erbabı
-Serbest Meslek Kazanç Defteri
B- KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ
1- Anonim Şirketler ve Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketler
-Yevmiye Defteri
-Defteri Kebir
-Envanter Defteri
-Yönetim Kurulu Karar Defteri
-Pay Defteri
-Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri
Halen kullanılmakta olan, Pay Defteri ile Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri; yeterli yaprak bulunmak kaydıyla ve Tebliğde belirtilen bilgilerden eksik olanların yazılması suretiyle açılış tasdiki yapılmaksızın kullanılmaya devam edilebilir
2- Limited Şirketler
-Yevmiye Defteri
-Defteri Kebir
-Envanter Defteri
-Pay Defteri
-Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri
Halen kullanılmakta olan Ortaklar Kurulu Karar Defteri; bu defterde yeterli yaprak bulunma kaydıyla, Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri olarak kullanılmaya devam edilebilir
3- Dernek ve Vakıfların İktisadi İşletmeleri
-Yevmiye Defteri
-Defteri Kebir
-Envanter Defteri
4- Kooperatifler
-Yevmiye Defteri
-Defter-i Kebir
-Envanter Defteri
-Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri
-Yönetim Kurulu Karar Defteri
-Pay Defteri
DEFTERLERİN TASDİK ZAMANI
VUK Md.221 ile TTK Md.64 hükümlerine göre:
1. Öteden beri işe devam etmekte olanlar defterin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda ki bu normal hesap dönemleri için Aralık ayında.
2. Hesap dönemleri Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilenler, defterin kullanılacağı hesap döneminden önce gelen son ayda.
3. Yeniden işe başlayanlar, sınıf değiştirenler ve yeni bir mükellefiyete girenler işe başlama, sınıf değiştirme ve yeni mükellefiyete girme tarihinden önce; vergi muafiyeti kalkanlar, muaflıktan çıkma tarihinden başlayarak on gün içinde.
4. Tasdike tabi defterlerin dolması dolayısıyla veya sair sebeplerle yıl içinde yeni defter kullanmaya mecbur olanlar bunları kullanmaya başlamadan önce.
5. Defterlerini ertesi yılda da kullanmak isteyenler Ocak ayı, içinde tasdiki yeniletmeye diğer bir deyişle ara tasdik yaptırmaya mecburdurlar
Açılış onaylarının noter tarafından yapıldığı hallerde ticaret sicili tasdiknamesinin noterce aranması zorunludur.
Defterlerin zamanında tasdik ettirilmemesinin müeyyidesi
Türk Ticaret Kanununa göre ticari defterlerin açılış veya kapanış onaylarının yaptırılmaması halinde uygulanacak ceza 2014 yılında 4 bin 481 TL’dir.
Mali mevzuatın cezalar ile donatılmış olması ve tarhiyat riskleri dolayısıyla ticari defterler için kanunların gerektirdiği usulde tutmayanlar için vergisel riskler, hatta hapis cezası riski doğmaktadır. Yasal defterlerin zamanında tasdik ettirilmemesi, usulsüzlük cezasına, resen vergi tarhiyatına, KDV indirimlerinin reddine sebep olabileceği gibi, defterin tasdiksiz veya zamanında tasdik edilmemiş olması hali bu defterlerin sahibi lehine delil olabilme özelliğini de zedelemektedir
Yasal defterlerin tasdik edilmemesi ya da kayıtların işlenmemesi halinde 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 34. Maddesinde daha ağır bir yaptırım söz konusudur. Kanuna göre usulüne göre tasdik edilmeyen defterler yasal defter olarak nitelendirilemez. Bu defterlere kaydedilen ve alış faturalarında gösterilen KDV’lerin indirim konusu yapılması mümkün değildir
Defter ibraz etmeyen mükellef ibraz edememe gerekçesi ortaya koyamadığı takdirde, Vergi Usul Kanunu’nun 359/2’nci maddesindeki “GİZLEME SUÇU” işlemiş sayılarak savcılığa suç duyurusu yapılması sonucunda BİR YILDAN ÜÇ YILA KADAR HAPİS CEZASI istemi ile yargılanabilir.
Bu ağır risklere maruz kalmamak için YASAL DEFTERLERE SAHİP ÇIKILMALIDIR.
KAPANIŞ TASDİKİ YAPILACAK DEFTERLER
Aşağıdaki defterlerin kapanış tasdiki yaptırılması gerekir bu defterlerin dışındaki defterlerin ise kapanış tasdiki yaptırılmaz.
1- Yevmiye Defteri
İzleyen faaliyet döneminin altıncı ayının sonuna kadar ki bu normal hesap dönemleri için Haziran ayı sonudur.
2-Anonim Şirket Yönetim Kurulu Karar Defteri
İzleyen faaliyet döneminin birinci ayının sonuna kadar ki bu normal hesap dönemleri için Ocak ayı sonudur.
Defterlerin kapanış tasdiklerinin yaptırılmaması halinde; Türk Ticaret Kanunu’nun 562. maddesinde ise gerekli 4.481 TL idari para cezasıyla uygulanacak. Ayrıca kapanış tasdiki yaptırılmayan defterler Türk Ticaret Kanunu açısından defterlerin delil olarak ispat gücünü kaybetmesine yol açabileceğinden ayrıca önemlidir. Defterlerin delil olarak ispat gücünü kaybetmesi demek, ticari davalarda defterimizin geçerli olmayacağı kapanış tasdiki yapılan karşı tarafın defterlerinde yazılı olanın geçerli olacağı anlamına gelmektedir.
DEFTERLERİN SAKLAMA SÜRESİ
Defter tutmak zorunda olanlar, tutmuş oldukları defterlerle bu defterlere kayıtta esas alınan tüm belgeleri ilgili bulundukları yılı izleyen takvim yılından başlamak üzere 5 yıl süre ile saklamak zorundadırlar. (VUK.md.253)
Bu süre 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası(11) Kanununda özel işyerleri için10 yıl, kamu idareleri için otuz yıl, tasfiye ve iflâs idaresi memurları ise görevleri süresince olarak belirlenmiştir. (5510 md.86/2)
6102 sayılı TTK’nın 82. maddesinde ise ticari defter ve belgeleri saklama süresi, son işlem tarihinden itibaren 10 yıl olarak belirlenmiştir.
